ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΗΣΕΙΣ ΕΠΟΧΩΝ ΚΑΙ ΤΑΣΕΩΝ

Με αφορμή μια έκφραση ( διαδικτυακής ) φίλης , ότι αισθάνεται «κάπως» με αυτές τις εκλογές , κάτι σαν αδιαφορία , σαν κάτι να τις έχει υποβαθμίσει στη συνείδησή της και τις βλέπει με απέχθεια , προβληματίστηκα λίγο , πάνω στο ζήτημα της «συμμετοχής» και της«ιδιώτευσης» στον καιρό μας . Μοιραία θυμήθηκα την αποστροφή που μας δημιουργούσε παλαιότερα η εικόνα ή η δήλωση κάποιου ότι ΔΕΝ ανακατεύεται με την πολιτική , πόσο έξω από την κοινωνία και τους προβληματισμούς της τον θεωρούσαμε , πόσο κοντά ήμασταν στη Σωκρατική διδασκαλία (συμμετοχή στα κοινά, απέχθεια προς τον «ιδιωτεύοντα» , σχεδόν εξομοίωσή του με αυτιστικό και άλογο άτομο , υπακοή στον ΝΌΜΟ και στο κοινό συμφέρον , πίστη και πρόταξη του κοινού οφέλους έναντι του προσωπικού , κ.ο.κ.) . Όχι χωρίς έκπληξη , διαπίστωσα ότι ένα μεγάλο μέρος εκείνων που προ τριάντα σχεδόν ετών είχαν αυτού του είδους τις απόψεις , άλλος λόγω της πρακτικής του κατά το διαρρεύσαν χρονικό διάστημα , άλλος λόγω ιδεολογικής επανατοποθέτησης , άλλοι για διάφορους λόγους , έχουν αποτραβηχτεί από την Δημόσια ζωή , ως άλλοι (ενσυνείδητοι) αναχωρητές του πολιτικού βίου. Ομοιάζουν να ακολουθούν την Επικούρειο διδαχή ότι ένας πραγματικά σοφός ΔΕΝ ασχολείται με τα κοινά ! Πράγματι , ηχεί εξωπραγματικό αυτό το δίδαγμα του Μεγάλου Φιλοσόφου ! Και φαντάζει έτσι , αν αγνοηθεί η κοινωνικο πολιτική κατάσταση της εποχής .

Η Σωκρατική διδασκαλία περί της συμμετοχής στα κοινά , αναπτύχθηκε στην πλήρη ακμή της Αθηναϊκής Δημοκρατίας , με όλα τα χαρακτηριστικά της λαϊκής και άμεσης συμμετοχής των Πολιτών στα κοινά , στις αποφάσεις περί των πρακτέων και στην τιμωρία όσων παρανομούσαν ή παρέβαιναν το καθήκον τους ! Ο Σωκράτης με τη διδασκαλία του , έδωσε μάχη για τη διατήρηση της συνοχής της Πολιτείας , δίνοντας τη ζωή του προκειμένου να υπερασπιστεί τον Νόμο και την κοινωνική συνοχή από τον ευτελισμό και την εξαθλίωση στην οποία οδηγούνταν η κοινωνία από την λαϊκίστικη επέλαση των σοφιστών . Γιατί ήταν οι σοφιστές που έβαλαν στην καθημερινή πολιτική και πρακτική ζωή της Αθήνας την πονηριά και το μικρο συμφέρον.

Αντίθετα , ο Επίκουρος ζώντας ένα αιώνα αργότερα , μπόρεσε και διέκρινε ότι η αλλοτρίωση είναι ανεξάρτητη από τη συμμετοχή ή όχι στα κοινά. Και αυτό έγινε γιατί την περίοδο εκείνη τέλειωνε ένας κόσμος και άρχιζε ένας άλλος ! Πέθαινε το δημοκρατικό πολίτευμα και ξεπρόβαλε φρικαλέα ο αυταρχισμός. Και αυτό γίνεται γιατί έχει καταλυθεί το Αθηναϊκό κράτος από τους Μακεδόνες , που ετοιμάζονται να κατακτήσουν ολόκληρο το γνωστό κόσμο . Η άλλοτε ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ , αντικαθίσταται από θεούς, τα παιδιά τους , τις σαρκώσεις τους ,τους προφήτες και τους εκπρόσωπους με τους φίλους τους . Τα παράσιτα στήνουν πανηγύρι στην πλατεία. Έτσι όταν συστήνει ο Επίκουρος την αποχή από τα κοινά , το κάνει για να προστατέψει την αξιοπρέπεια και την ελευθερία της σκέψης από τον κίνδυνο της εξυπνακίστικης ωφελιμιστικής συμμετοχής των πολιτικάντηδων και των συντεχνιών της εποχής. Εναντιώνεται με τη διδασκαλία του ο Επίκουρος στους τακτικισμούς και την αλλοτρίωση που καλλιεργούν τα ίδια συμφέροντα σε βάρος του συνόλου! Να το κοινωνικο-πολιτικό κλίμα εκείνης της εποχής!

Θα ήθελα να κάνετε μόνοι σας τις αντιστοιχήσεις των εποχών και των ηθών καταλήγοντας σε ότι συμπέρασμα σας προκύπτει για το σήμερα και το «δέον γενέσθαι» . Πάντως το τέλος της Αθηναϊκής Δημοκρατίας , υπήρξε αργό και επώδυνο . Αλλά ήταν το περιεχόμενο και το πνεύμα της αυτό που καταύγασε το ανθρώπινο πνεύμα και έθρεψε τον πολιτισμό της ανθρωπότητας .